Παρατηρούμε, το τελευταίο διάστημα, στην Ελλάδα, τις βαθιά επίπονες περιγραφές κακοποίησης και βιασμών από ανθρώπους στους χώρους του αθλητισμού, της μουσικής και του θεάτρου. Η κοινωνία κοιτά κάποιες φορές τάχα αποσβολωμένη το φαινόμενο των αποκαλύψεων να γιγαντώνεται, όμως, για τους περισσότερους αποτελεί μία υπενθύμιση των τραυμάτων που έχουν βιώσει ή έχουν ακούσει δίπλα τους να συμβαίνουν ή έχουν προκαλέσει οι ίδιοι. Η χρόνια άρνηση του τραύματος δεν το εξαλείφει, ούτε για την κοινωνία ως σύνολο και σίγουρα ούτε για τους ανθρώπους που έχουν τραυματιστεί. Η άρνηση, ίσως, επιστρατεύεται συλλογικά ως άμυνα, καθώς η αποκάλυψη της λεκτικής, σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης διεγείρει δύσκολα συναισθήματα όπως ο φόβος, η ντροπή, ο θυμός, η θλίψη και κυρίως η ενοχή.
Η υπενθύμιση του τραύματος, φυσικά, δε θα μπορούσε να μην αφορά την ψυχοθεραπεία. Το τωρινό ντόμινο αποκαλύψεων, που συχνά αναφέρεται ως ελληνικό “me too”, φαίνεται πως εμφανίζεται και στις συνεδρίες. Παρατηρούμε, δηλαδή, πως ένα φαινόμενο συλλογικό εισχωρεί στην ψυχοθεραπεία, προκαλώντας αποκαλύψεις κακοποίησης που είχαν είτε αποσιωπηθεί, είτε αποσυρθεί από τη μνήμη των θεραπευομένων για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Περιστατικά ακραίας κακοποίησης έρχονται στο φως και ανασύρονται σταδιακά. Πολλές φορές περιγράφονται, αρχικά, με αποστασιοποιημένο τρόπο και με μία εξόφθαλμη απουσία συναισθήματος. Άλλες φορές, τα περιστατικά περιγράφονται με αστεϊσμούς και με διάθεση υποτίμησης του τραύματος. Μπορεί, επίσης, να επανέλθει η συζήτηση για περιστατικά κακοποίησης, που έχουν αναφερθεί στο παρελθόν, αλλά με πολύ διαφορετική ένταση και με μεγαλύτερη προθυμία για συζήτηση και επεξεργασία. Σε πολλές ιστορίες, ακούμε το φαινόμενο μεν της εξομολόγησης της κακοποίησης σε τρίτους (συγγενείς, φίλους, αστυνομικές και δικαστικές αρχές), αλλά της αγνόησης ή υποτίμησης του περιστατικού.
Ο ψυχοθεραπευτής οφείλει, λοιπόν, να δώσει χώρο και χρόνο στον θεραπευόμενο να ακουστεί. Χρειάζεται να έχει διασφαλιστεί ένα καλό επίπεδο εμπιστοσύνης, ώστε να καταφέρει κάποιος να εξομολογηθεί ένα τραυματικό γεγονός, ακόμα κι αν δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθός του. Η συζήτηση και η επεξεργασία που ακολουθεί, πρέπει να συμβαδίζει απαραίτητα με την συναισθηματική αντοχή του θεραπευόμενου και την ικανότητά του για συνδέσεις. Ο χρόνος που θα χρειαστεί για κάτι τέτοιο, είναι σαφώς μεγάλος και εξαρτάται κυρίως από τον θεραπευόμενο. Η επιστροφή στην άρνηση ή στη μόνωση του συναισθήματος είναι πιθανή, σε περιόδους έντασης ή παλινδρόμησης.
Φυσικά, η εξομολογητική διάθεση των θεραπευομένων, αυτή την περίοδο, μπορεί να εμφανιστεί και σε επίπεδο ομάδας. Στην ομάδα, τα κοινωνικά φαινόμενα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για τη λειτουργία της. Τα συνεχή αναφερόμενα περιστατικά κακοποίησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο διαδίκτυο, είναι πιθανό να επηρεάσουν τις συζητήσεις των μελών και η διάθεση για εξομολόγηση μίας τραυματικής εμπειρίας να έχει πιο πρόσφορο έδαφος, να προσφέρει μεγαλύτερη περίεξη και φροντίδα από την ομάδα.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε πως το τραύμα της κακοποίησης, ακόμα κι αν δεν είναι πρώιμο, έχει τόση δύναμη που μπορεί να μετατρέψει μία λειτουργική καθημερινότητα ενός ατόμου, τις υγιείς σχέσεις του με τους άλλους και ένα αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο ζωής σε έναν εξαιρετικά επώδυνο φαύλο κύκλο επανατραυματιμών και ίσως σοβαρών επιθέσεων προς τον εαυτό. Τα συναισθήματα που προαναφέρθηκαν (θυμός, φόβος, θλίψη, ντροπή), εμφανίζονται φυσικά πολύ έντονα, ενώ η ενοχή είναι συχνά κυρίαρχη. Η ψυχοθεραπεία προσφέρει μία ενδεχομένη διέξοδο από αυτόν τον φαύλο κύκλο και ένα χώρο που είναι ικανός να φροντίσει, να χωρέσει και τελικά, ίσως, να ενσταλάξει την ελπίδα για το μέλλον.